«کوثر»نام کوچک‏ترین سوره قرآن نیز هست.خداوند در این سوره در مقام یاد کرد نعمت‏ هاى خویش،به پیامبر اسلام (ص) مى‏ فرماید: «مابه تو کوثر عطا کردیم.»

مفسّران قرآن کریم براى کوثر معناهاى بسیارى برشمرده‏ اند.از آنجمله است:

نهرى در بهشت؛حوضى دربهشت یا محشرکه ویژه پیامبراسلام(ص)است؛فرزندان فراوان رسول خدا(ص)؛اصحاب و پیروان آنحضرت تا روز قیامت؛دانشمندان امّت پیامبر(ص)؛قرآن و فضیلت‏هاى بى‏ کران آن؛مقام نبوّت؛ آیین اسلام؛ توحید؛ فضیلت‏هاى رسول اسلام(ص)؛مقام محمود؛ دانش حکمت؛ نورقلب شریف پیامبراسلام (ص)[1]

درباره شأن نزول سوره کوثر آمده است: پیامبراسلام (ص) چند بار صاحب فرزند پسر شد؛ولى هیچ یک نمى‏ ماندند و از دنیا مى‏ رفتند. کفّار از این ماجرا شادى مى ‏کردند و زبان به شماتت و طعنه مى‏ گشودند.

عاص بن وائل سهمى- که ازبد زبانان کفّار بود- حضرت رسو ل اکرم(ص) را «ابتر»خواند که به معناى بى‏ دنباله است. خداى متعال براى دلجویى ازپیامبر(ص) و پاسخ به طعنگویان،آیات سوره کوثر را نازل فرمود[2]

برخى مفسّران ازشأن نزول و معناى ظاهرى آیه برآن رفته ‏اندکه مراد از «کوثر»در این سوره، یا فراوانى فرزندان آتى پیامبر(ص) است و یا خیر فراوان که یکى از مصداق ‏هاى آن،فراوانى فرزند است[3].

بنابراین که کوثر را به معناى خیر کثیر بدانیم،حوض کوثر نیز یکى از مصداق‏هاى این خیراست که خداوند به پیامبرخویش عطا کرده است؛چنانکه از پاره ‏اى روایات نیزهمین برمى‏ آید.بسیارى ازعلماى شیعه روشن‏ ترین مصداق کوثر و خیرفراوان را وجود مبارک حضرت فاطمه(س) دانسته ‏اند که به واسطه ایشان،نسل پیامبر(ص) فزونى یافته و در سراسر جهان پراکنده شده است[4]برخى مفسّران نیز برآن‏ اندکه حوض کوثر،ظهور حقیقت حضرت زهرا(س) درجهان آخرت است[5]